کنترل، هدف نهایی است.

در وب3، هدف نهایی فقط مالکیت نیست، بلکه کنترل اهمیت دارد. مالکیت به‌تنهایی برای آینده غیرمتمرکز کافی نیست.

اگر از متخصصان وب3 بپرسید که چه چیزی این صنعت را پیش می‌برد، بسیاری خواهند گفت مالکیت. آنها معتقدند که غیرمتمرکزسازی به ما این امکان را می‌دهد که داده‌ها، دارایی‌ها و هویت دیجیتال خود را در اختیار داشته باشیم. برخی حتی استدلال می‌کنند که این مالکیت وعده داده شده می‌تواند آزادی‌بخش و عامل برابری باشد و ما را از نقص‌های شناخته‌شده سیستم‌های متمرکز رها کند.

آنها کاملاً اشتباه نمی‌کنند، اما یک نکته حیاتی را نادیده می‌گیرند: مالکیت کافی نیست.

مالکیت و کنترل

مالکیت یک مفهوم منفعل است. می‌تواند شامل یک عنوان، ادعا یا دارایی باشد. اما چیزی که قدرت واقعی را در عصر دیجیتال تعریف می‌کند، نه مالکیت، بلکه کنترل است.

کنترل یک مفهوم فعال است. موجودیتی که می‌تواند دارایی‌های خود را مدیریت، تغییر داده و درباره سرنوشت آنها تصمیم بگیرد، یک مالک واقعی با کنترل حقیقی است. مالکیت بدون کنترل تنها یک توهم است.

مارکوس کونرت، مدیرعامل 1iO - که در حال توسعه زیرساخت‌های همکاری غیرمتمرکز است - اخیراً تأکید کرد که هدف اصلی وب3 باید ارائه کنترل کامل به کاربران بر داده‌هایشان باشد. او گفت:

"وب3 همه چیز درباره حذف واسطه‌ها است. این درباره مالکیت است، مالکیت داده‌ها، مالکیت زیرساخت‌ها."

1iO معتقد است که:
"ما واسطه‌ها را حذف می‌کنیم. شما شخصاً تصمیم می‌گیرید که داده‌های خود را با چه کسی و تحت چه شرایطی به اشتراک بگذارید."

کونرت درست می‌گوید. توسعه‌دهندگان، سرمایه‌گذاران و کاربران وب3 باید بیشتر به این فکر کنند که کنترل برای آنها چه معنایی دارد.

در وب2 مالکیت وجود داشت اما هیچ کنترلی نبود، بنابراین بی‌ارزش بود. مردم حساب‌های کاربری، پست‌ها، فالوورها، کتاب‌ها و آهنگ‌هایی داشتند که احساس می‌کردند متعلق به آنهاست، اما پلتفرم‌ها همیشه کنترل آن را در دست داشتند، نه کاربران.

این بزرگ‌ترین شکست وب2 بود و تصور اینکه وب3 هم همین مسیر را تکرار کند، وحشتناک است.

نگاهی به X (توییتر سابق) بیندازید. این پلتفرم توسط ایلان ماسک خریداری شد، نامش تغییر کرد، الگوریتم‌هایش دستخوش تغییرات اساسی شدند - که برخی را راضی و برخی را ناراضی کرد - و بسیاری از کاربران که سال‌ها صرف ساختن مخاطب کرده بودند، ناگهان دلسرد شدند. کاربران هیچ کنترلی نداشتند. واقعیت تلخ این است که الگوریتم‌ها می‌توانند تغییر کنند، حساب‌ها ممکن است مسدود شوند و پلتفرم‌ها می‌توانند یک‌شبه ورشکست یا فروخته شوند. همه فالوورهای شما ناگهان بی‌معنی می‌شوند.

اینها هنوز هم مشکلات ذاتی وب2 هستند.

مالکیت بدون کنترل

همان‌طور که وب2 نشان داد، مالکیت بدون کنترل عملاً بی‌اثر است و کاربران را آسیب‌پذیر می‌کند.

در دنیای بازی‌های وب3 و GameFi، تلاش زیادی برای کسب حق مالکیت و کنترل دارایی‌های دیجیتال وجود دارد. کاربران می‌خواهند بتوانند دارایی‌های خود را ایجاد، تغییر، ارتقا و حتی به بازی‌ها و زنجیره‌های دیگر منتقل کنند - و از آنها کسب درآمد کنند.

به تازگی، پلتفرم‌های وب3 پیشرفت‌هایی در استفاده از ابزارهای غیرمتمرکز داشته‌اند که به کاربران اجازه می‌دهد داده‌ها و دارایی‌های خود را به سایر پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز منتقل کنند. این یک گام مهم برای حل مشکل "جزایر منزوی" در اکوسیستم وب3 است.

اپراتورهای بلاکچین اکنون در تلاشند کنترل تجربه دیجیتالی را به کاربران بازگردانند، که یک تحول مثبت است. این قطعاً بهتر از وضعیتی است که در آن شرکت‌های بزرگ، الگوریتم‌ها و تبلیغ‌کنندگان تصمیمات کلیدی را برای کاربران می‌گیرند.

ارائه این سطح از کنترل، کاربران جدید را قادر می‌سازد تا آزادی بیشتری برای کشف دنیای وب3 داشته باشند. هدف این است که آنها از این استقلال جدید الهام بگیرند و به سؤالات بزرگ‌تر فراتر از مالکیت فکر کنند.

چالش‌های طراحی و اقتصاد وب3

متأسفانه، پیشرفت‌ها اغلب با طراحی ضعیف مواجه می‌شوند. وب3 ممکن است سیستم‌های اقتصادی سنتی را پشت سر گذاشته باشد و به افراد اجازه دهد بدون واسطه درآمدزایی کنند، اما هنوز چارچوب‌های انعطاف‌پذیری برای خالقان و صاحبان داده‌ها نیاز دارد.

برخی از پلتفرم‌های وب3 این ایده‌آل را نادیده گرفته‌اند و همچنان قراردادهای مشارکت در درآمد محدود و گزینه‌های تراکنشی ناکافی برای خالقان محتوا اعمال می‌کنند.

این همان اشتباهی است که باعث سقوط وب2 شد.

اگر بازی‌های وب3 نتوانند به بازیکنان کنترل و انگیزه کافی بدهند، عواقب آن برای بازار بسیار شدید خواهد بود. شاید به همین دلیل بخش GameFi یکی از ضعیف‌ترین عملکردها را در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴ داشت.

خوشبختانه، ماهیت شفاف و غیرمتمرکز وب3 اجازه می‌دهد مشکلات به‌سرعت شناسایی و اصلاح شوند؛ در غیر این صورت، پلتفرم‌ها تبدیل به بیابان‌های دیجیتال خواهند شد.

البته، روندها می‌توانند به‌سرعت تغییر کنند و برخی تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که سال ۲۰۲۵ ممکن است شاهد رشد انفجاری بازی‌های وب3 باشیم.

کنترل، آینده غیرمتمرکز را شکل خواهد داد

در دوران وب3، کنترل تعریف‌کننده آینده‌ای واقعاً غیرمتمرکز خواهد بود.

پلتفرم‌ها دیگر شرایط را دیکته نخواهند کرد – بلکه کاربران و خالقان محتوا تصمیم‌گیرندگان نهایی خواهند بود.

کنترل، اصلی است که تحول بعدی اینترنت را شکل خواهد داد.

آینده غیرمتمرکز نزدیک است، و مردم دیگر فقط مالکیت نمی‌خواهند – آنها کنترل را مطالبه خواهند کرد.