ETP در برابر ETF: درک تفاوت‌ها و مزایا

نکات کلیدی

• ETPها یک دسته کلی از محصولات مالی هستند که شامل ETFها، ETNها و ETCها می‌شوند، در حالی که ETFها به‌طور خاص دارایی‌های واقعی مانند سهام یا اوراق قرضه را نگهداری می‌کنند.
• ETFها تنوع‌بخشی و کارمزدهای پایین را ارائه می‌دهند و برای رشد بلندمدت مناسب هستند، در حالی که ETPها (از جمله ETNها و ETCها) امکان دسترسی به بازارهای خاص یا کالاها را فراهم می‌کنند.
• ETFها تنوع بالا، کارمزدهای پایین و سهولت در معامله را ارائه می‌دهند، در حالی که ETPها انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و دسترسی به بازارهای خاص مانند کالاها یا بخش‌های تخصصی را ممکن می‌سازند.
• ETFها دارای ریسک بازار بر اساس دارایی‌هایی هستند که دنبال می‌کنند، در حالی که ETPها می‌توانند ریسک‌های اضافی مانند ریسک ناشر (در ETNها) یا نوسان قیمت (در ETCها) را به همراه داشته باشند.

چه یک سرمایه‌گذار تازه‌کار باشید و چه باتجربه، دنیای محصولات مالی مانند یک بوفه بزرگ از گزینه‌های متنوع است که همگی برای اهداف و سلایق مختلف طراحی شده‌اند. دو اصطلاح پرکاربرد در این حوزه، محصولات قابل معامله در بورس (ETPs) و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETFs) هستند.

در نگاه اول، این دو مفهوم مشابه به نظر می‌رسند، اما مانند قهوه و اسپرسو، تفاوت‌های کلیدی در میزان ریسک، بازدهی و کارایی مالیاتی دارند.

این مقاله تفاوت‌های ETP و ETF، نحوه کاربرد آن‌ها در بازار کریپتو، مزایا و معایب هرکدام و راهنمای انتخاب میان این دو ابزار مالی را توضیح می‌دهد.

تفاوت بین ETP و ETF چیست؟

تفاوت اصلی بین ETP و ETF در این است که ETP یک دسته کلی است، در حالی که ETF یک نوع خاص از ETP محسوب می‌شود.

• محصولات قابل معامله در بورس (ETPs): یک دسته گسترده از محصولات سرمایه‌گذاری که در بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند. این دسته شامل ETFها، ETNها (اوراق قرضه قابل معامله در بورس) و ETCها (کالاهای قابل معامله در بورس) می‌شود.
• صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETFs): نوع خاصی از ETP است که دارایی‌های واقعی مانند سهام، اوراق قرضه یا ارزهای دیجیتال را در قالب یک صندوق نگهداری می‌کند.

به این صورت می‌توان آن را در نظر گرفت: تمامی ETFها نوعی ETP هستند، اما همه ETPها ETF نیستند.

انواع ETPها

ETPها در اشکال مختلفی ارائه می‌شوند که هرکدام برای فراهم کردن دسترسی سرمایه‌گذاران به کلاس‌های دارایی مختلف طراحی شده‌اند. در ادامه، انواع اصلی ETPها و نحوه عملکرد آن‌ها در دنیای سرمایه‌گذاری توضیح داده شده است:

• ETFها: این نوع از ETPها دارایی‌های واقعی مانند سهام، اوراق قرضه یا ارزهای دیجیتال را نگهداری می‌کنند و مانند یک سهام در بورس معامله می‌شوند. برای مثال، اگر در یک ETF شاخص S&P 500 مانند SPY سرمایه‌گذاری کنید، بدون نیاز به خرید سهام تک‌تک شرکت‌ها، در ۵۰۰ شرکت برتر آمریکایی سرمایه‌گذاری کرده‌اید. به‌طور مشابه، یک ETF بیت‌کوین مستقیماً بیت‌کوین را به نمایندگی از سرمایه‌گذاران نگهداری می‌کند، که به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون نیاز به مدیریت کیف پول یا کلیدهای خصوصی، در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند.

• ETNها: برخلاف ETFها، ETNها دارایی‌های واقعی را نگهداری نمی‌کنند. بلکه، این ابزارهای مالی اوراق قرضه بدون وثیقه‌ای هستند که توسط بانک‌ها منتشر می‌شوند و بازدهی آن‌ها براساس شاخص یا قیمت یک دارایی تعیین می‌شود. به‌عنوان مثال، یک ETN کالایی ممکن است قیمت نفت را دنبال کند، بدون اینکه واقعاً بشکه‌های نفت خام را نگهداری کند. به همین ترتیب، ETN بیت‌کوین قیمت بیت‌کوین را ردیابی می‌کند، اما مالک هیچ بیت‌کوینی نیست. ریسک اصلی این ابزار این است که اگر بانک صادرکننده ورشکست شود، سرمایه‌گذاران ممکن است تمام پول خود را از دست بدهند، حتی اگر دارایی پایه رشد کرده باشد.

• ETCها: این ابزارها عملکردی مشابه ETFها دارند اما به‌طور خاص بر روی کالاها مانند طلا، نقره یا دارایی‌های دیجیتال متمرکز هستند. برای مثال، یک ETC طلا با طلای فیزیکی ذخیره‌شده در خزانه‌ها پشتیبانی می‌شود، که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد از نوسانات قیمت طلا بدون نیاز به نگهداری فیزیکی آن بهره‌مند شوند. به‌همین ترتیب، یک ETC بیت‌کوین توسط بیت‌کوین‌های واقعی که در فضای ذخیره‌سازی امن نگهداری می‌شوند، پشتیبانی می‌شود و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که بدون مالکیت مستقیم، از تغییرات قیمت بیت‌کوین بهره‌مند شوند.

• ETPهای اهرمی و معکوس:

  • ETPهای اهرمی با هدف چند برابر کردن بازدهی روزانه یک شاخص طراحی شده‌اند و معمولاً بازدهی دو یا سه برابر (۲x یا ۳x) شاخص اصلی را ارائه می‌دهند.
  • ETPهای معکوس برخلاف شاخصی که دنبال می‌کنند، حرکت می‌کنند، به این معنی که اگر ارزش دارایی کاهش یابد، ارزش این ابزارها افزایش پیدا می‌کند.

  برای مثال، اگر یک سرمایه‌گذار معتقد باشد که شاخص نزدک رشد خواهد کرد، می‌تواند یک ETF اهرمی ۳ برابری روی نزدک خریداری کند که سودهای او را تقویت می‌کند (اما زیان‌های او را نیز افزایش می‌دهد). به‌طور مشابه، معامله‌گرانی که انتظار دارند قیمت بیت‌کوین کاهش یابد، ممکن است در یک ETP بیت‌کوین کوتاه (Short Bitcoin ETP) سرمایه‌گذاری کنند، که با کاهش قیمت بیت‌کوین، ارزش آن افزایش پیدا می‌کند.

این محصولات معمولاً برای معاملات کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند و برای سرمایه‌گذاری بلندمدت توصیه نمی‌شوند، زیرا تأثیرات ترکیبی آن‌ها در طول زمان ممکن است بازدهی را کاهش دهد.

انواع ETFها (یک زیرمجموعه از ETPها)

از آنجا که ETFها نوع خاصی از ETPها هستند، می‌توان آن‌ها را بر اساس دارایی‌هایی که نگهداری می‌کنند به دسته‌های مختلف تقسیم کرد:

• ETFهای سهامی: این نوع از ETFها شامل سبدی متنوع از سهام یا ارزهای دیجیتال هستند و در بورس معامله می‌شوند. به عنوان مثال، یک ETF متمرکز بر بلاکچین در شرکت‌های فعال در صنعت کریپتو و بلاکچین سرمایه‌گذاری می‌کند، بدون اینکه مستقیماً ارزهای دیجیتال را نگهداری کند.

• ETFهای اوراق قرضه: این ETFها در اوراق قرضه دولتی یا شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کنند و در مقایسه با سهام، ثبات بیشتری دارند. سرمایه‌گذارانی که به دنبال کاهش نوسانات در بازار کریپتو هستند، ممکن است بخشی از پرتفوی خود را با ETFهای اوراق قرضه سنتی متعادل کنند.

• ETFهای کالایی: این دسته شامل ETFهای طلا و نقره است که قیمت این فلزات را دنبال می‌کنند، بدون اینکه سرمایه‌گذاران مجبور به نگهداری فیزیکی آن‌ها باشند. در دنیای کریپتو، ETFهای آتی بیت‌کوین (Bitcoin Futures ETFs) قراردادهای آتی بیت‌کوین را دنبال می‌کنند، نه خود بیت‌کوین. به همین دلیل، عملکرد آن‌ها ممکن است همیشه دقیقاً مطابق با قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین نباشد.

• ETFهای صنعتی و موضوعی: برخی از ETFها بر صنایع خاص مانند فناوری یا مراقبت‌های بهداشتی تمرکز دارند. برای مثال، یک ETF صنعت کریپتو ممکن است در شرکت‌هایی مانند کوین‌بیس، شرکت‌های ماینینگ یا ارائه‌دهندگان فناوری بلاکچین سرمایه‌گذاری کند، بدون اینکه مستقیماً ارزهای دیجیتال را نگهداری کند.