تعداد توکن‌های قابل معامله در بازار کریپتو از سال ۲۰۲۲ به‌صورت نمایی رشد کرده است، به طوری که اکنون CoinMarketCap حدود ۱۸.۹ میلیون دارایی دیجیتال را ردیابی می‌کند، در حالی که این عدد در سال ۲۰۲۲ کمی بیش از ۲۰ هزار بود.

در ژانویه همان سال، حدود ۲۰ هزار دارایی در شاخص‌های اصلی ثبت شده بود. اما تا اواسط سال ۲۰۲۵، این عدد به حدود ۱۸.۹ میلیون رسید که رشد فوق‌العاده ۹۴۵ برابری در کمتر از سه و نیم سال است.

این رشد به طور مساوی در تمام شبکه‌ها رخ نداده و سه شبکه با توان عملیاتی بالا، یعنی سولانا، بیس (Base) و بایننس اسمارت چین (BNB)، مسئول حدود ۹۰٪ عرضه جدید هستند که به دلیل کارمزدهای پایین، پلتفرم‌های راه‌اندازی آسان و فرهنگ آزمایش سریع این اتفاق افتاده است.

سه غول توکن‌سازی

سولانا مرکز این رشد است. فقط در یک سال گذشته، حدود ۱۸ میلیون توکن جدید در این شبکه ایجاد شده است. کارخانه‌های میم‌کوین و سازندگان بدون نیاز به کدنویسی، موانع ساخت توکن را تا چند سنت کاهش داده‌اند.

طبق داشبورد Dune توسط کاربر oladee، اپلیکیشن Pump.fun تا اواخر جولای ۲۰۲۵ حدود ۱۱.۴ میلیون توکن SPL ساخته که نسبت به ۸.۷ میلیون در مارس ۲۰۲۵، رشد ۳۱ درصدی و حدود ۲.۷ میلیون توکن جدید در چهار ماه است.

این رقم از مجموع تعداد توکن‌های جدید ساخته‌شده در Base، BSC، ترون، پالیگان، Optimism، Arbitrum و اتریوم در همان بازه زمانی بیشتر است.

نتیجه این حجم بالا، ظهور تعداد زیادی توکن‌های کوچک و کم‌ارزش است که اغلب فقط برای سرگرمی، وایرال شدن یا سفته‌بازی ساخته شده‌اند و بسیاری از آن‌ها تنها در چند کیف پول محدود و با نقدینگی کم فعالیت دارند.

پیشروی بیس (Base)

بیس به سرعت تبدیل به رقیب اصلی شده است. در کمتر از یک سال، بیش از ۸.۴ میلیون توکن قابل تعویض در این شبکه ایجاد شده است.

ابزارهای ساخت توکن‌های سازنده (Creator Coins) مرتبط با Zora باعث چرخه سریع توکن‌سازی در لایه ۲ کوین‌بیس شدند. داشبورد Dune توسط کاربر Sealaunch گزارش داد که بیش از ۱.۵ میلیون توکن سازنده در ۲۰۲۵ ساخته شده که بیشتر آن‌ها در بیس و پس از ادغام با اپ بیس متمرکز بوده است.

در اواخر جولای، بیس برای مدتی از سولانا در تعداد توکن‌های روزانه پیشی گرفت، چرا که “توکن‌های محتوا” پست‌های اجتماعی را به میکروتوکن‌های گسترده تبدیل کردند.

بایننس اسمارت چین همچنان فعال

بایننس اسمارت چین که پیشگام رشد توکن‌های ارزان در ۲۰۲۱ بود، هنوز نقش مهمی در عرضه توکن‌های جدید دارد.

ردیاب توکن BscScan نزدیک به ۴.۷ میلیون قرارداد توکن BEP-20 را در زنجیره BNB ثبت کرده است که نشان‌دهنده جایگاه آن به عنوان پلتفرمی برای ساخت انبوه توکن‌های قابل تعویض است.

اگرچه سهم آن از عرضه جدید نسبت به سولانا و بیس کاهش یافته، اما BSC هنوز انتخاب محبوبی برای راه‌اندازی سریع و ارزان توکن‌ها باقی مانده است.

کاهش نقدینگی به ازای هر توکن

اما نکته مهم این انفجار توکنی، نقدینگی است. سرمایه‌گذاری و نقدینگی به اندازه عرضه رشد نکرده‌اند. میانگین نقدینگی استیبل‌کوین به ازای هر توکن از حدود ۱.۸ میلیون دلار در ۲۰۲۱ به تنها حدود ۵۵۰۰ دلار در اوایل ۲۰۲۵ کاهش یافته است.

در عمل، بیشتر توکن‌های ۱۸.۹ میلیون، نقدشونده نیستند، معاملات کمی دارند و در برابر دستکاری قیمت بسیار آسیب‌پذیرند. قیمت‌ها می‌توانند با ورود یا خروج چند صد دلار تغییرات شدید داشته باشند و ریسک کلاهبرداری و رگ‌پولینگ همچنان بالاست.

تمرکز ارزش در چند توکن برتر

این عدم توازن ساختار بازار را تغییر داده است. با وجود گسترش زیاد تعداد دارایی‌ها، ارزش اصلی در چند صد توکن محدود متمرکز شده است. سلطه بیت‌کوین و اتریوم در حال افزایش است، زیرا سرمایه‌ها به شبکه‌های تثبیت‌شده منتقل می‌شوند و بقیه توکن‌ها به حاشیه رانده می‌شوند.

برای تیم‌ها، داشتن یک توکن به تنهایی ارزش‌آفرین نیست. پروتکل‌ها باید با جذب کاربران، ایجاد کارمزد، جریان نقدی یا ارائه کاربرد واقعی، تقاضای پایدار ایجاد کنند تا نقدینگی جذب کنند.

چالش‌های شبکه‌ها

شبکه‌ها با چالش‌های خود مواجهند. توان عملیاتی بالا و کارمزد پایین امکان خلق بدون محدودیت را فراهم می‌کند اما باعث افزایش حجم اسپم و تغییرات سریع در توکن‌ها می‌شود.