صنعت بازی‌های Web3 در آستانه ۲۰۲۵: در مسیر تحول یا در دام رکود؟

با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۲۴، صنعت بازی‌های Web3 همچنان در یک دوراهی قرار دارد. اغلب از این حوزه به عنوان آینده‌ی بازی‌های ویدیویی یاد می‌شود، با وعده‌ی آزادی واقعی برای بازیکنان، اما در عین حال، به گورستانی برای جاه‌طلبی‌ها تبدیل شده است— ۷۵٪ از پروژه‌های راه‌اندازی‌شده بین ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ ظرف یک سال شکست خوردند.

اکنون که این صنعت در آستانه ورود به سال ۲۰۲۵ قرار دارد، امیدها بالا است، اما شکست‌های گذشته نیز غیرقابل انکارند. بازار نفس خود را در سینه حبس کرده و در انتظار آمار و ارقام امسال است.

اما پیش از آنکه درباره‌ی فصل بعدی بازی‌های Web3 گمانه‌زنی کنیم، ضروری است که نگاهی دقیق‌تر به سال ۲۰۲۴ بیندازیم— سالی که می‌تواند سرآغاز تکامل یا نشانه‌ای از رکود بیشتر باشد. آیا این صنعت بالاخره در حال سازگاری و بلوغ است یا همچنان محکوم به تکرار اشتباهات خود و تبدیل‌شدن به یک قمار پرریسک دیگر، مانند NFTها، ICOها و مدل‌های اولیه‌ی بازی برای کسب درآمد (Play-to-Earn) است؟

چرخه‌ی بی‌پایان صعود و سقوط پروژه‌ها

یکی از واقعیت‌های انکارناپذیر این است که سال ۲۰۲۴، فصل دیگری به گورستان پروژه‌های شکست‌خورده‌ی Web3 اضافه کرد— حتی برای آن دسته از پروژه‌هایی که در ابتدا قابل اعتماد و پایدار به نظر می‌رسیدند.

مثلاً پروژه‌ی Dimensionals که در ابتدا بر NFTها تمرکز داشت، اما در نهایت مدل Web3 را به‌طور کامل کنار گذاشت.

یا Shrapnel که زمانی یک پروژه‌ی امیدبخش محسوب می‌شد، اما نبردهای حقوقی داخلی و تغییرات ناگهانی تیمی مسیر توسعه‌ی آن را دچار بی‌ثباتی کرد.

از سوی دیگر، Illuvium با وجود برنامه‌های جاه‌طلبانه برای عرضه‌ی سه بازی متصل به یکدیگر به‌صورت هم‌زمان، با یک چالش اساسی مواجه است— چگونه بازیکنان را حفظ کند و درگیر بازی نگه دارد؟

این روایت برای Web3 تکراری است. این صنعت بارها و بارها قربانی مشکلات مشابهی شده است: ابهام‌های نظارتی، تجربه‌ی کاربری ضعیف، و مدل‌های اقتصادی ناکارآمد.

در سال ۲۰۲۴، بسیاری از پروژه‌های Web3 هنوز بر این باور بودند که می‌توانند بیش از حد وعده دهند و کمتر از آنچه قول داده‌اند، تحویل دهند. تمرکز آن‌ها همچنان بیشتر بر ایجاد هیاهوی تبلیغاتی و سفته‌بازی بود تا ارائه‌ی یک تجربه‌ی سرگرم‌کننده‌ی واقعی.

به همین دلیل، اگر این صنعت تغییرات اساسی ایجاد نکند، ممکن است همان مسیر NFTها، ICOها و مدل‌های قدیمی Play-to-Earn را طی کند. اگر پروژه‌ها تنها در جذب کاربران و فروش توکن با یکدیگر رقابت کنند، بدون آنکه تجربه‌ای در حد Assassin’s Creed یا World of Warcraft ارائه دهند، رکود صنعت اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

در میان تاریکی، روزنه‌های امید پدیدار شده‌اند

با وجود تاریخچه‌ی پر از نوسان، سال ۲۰۲۴ می‌تواند یک نقطه‌ی عطف برای بازی‌های Web3 باشد— سالی که نوآوری بالاخره از میان سر و صدای تبلیغاتی بیرون آمد.

به عنوان مثال، تلگرام از مدل‌های بازی‌های ساده فراتر رفته و اکنون بازی‌هایی با پیچیدگی و عمق بیشتر ارائه می‌دهد:

DRFT Party که یک تجربه‌ی نهایی از مسابقات رانندگی را ارائه می‌دهد.

Durov Run، یک بازی در سبک Subway Surfers اما با پیچش‌های منحصربه‌فرد— یک بازی پرتحرک و هیجان‌انگیز در تلگرام.

Catizen، یک بازی اجتماعی با تم گربه‌ها که تعامل بالایی ایجاد کرده است.

Tons of Dungeons، یک ماجراجویی پر از سیاه‌چاله‌های پر از تله و پاداش برای علاقه‌مندان به این سبک از بازی‌ها.

این بازی‌ها با ادغام ویژگی‌های بلاکچین به شکلی ساده و کاربرپسند، در نهایت به تعریف واقعی بازی یعنی سرگرم‌کنندگی و غوطه‌وری وفادار مانده‌اند.

در همین حال، شرکت‌های بزرگ بازی‌سازی Web2 مانند یوبی‌سافت و پلی‌استیشن نیز وارد این عرصه شده‌اند، و این نشان می‌دهد که بلاکچین در بازی‌ها نه‌تنها تقاضا دارد، بلکه کاربردهای واقعی نیز پیدا کرده است.

یوبی‌سافت با بازی Champion Tactics نشان داد که چگونه استودیوهای AAA می‌توانند مالکیت واقعی بازیکنان را بدون لطمه زدن به گیم‌پلی فراهم کنند.

پلی‌استیشن نیز با Off the Grid ثابت کرد که بلاکچین می‌تواند به افزایش عمق و ارزش تجربه‌ی بازی کمک کند، نه اینکه فقط یک ویژگی تزئینی باشد.

علاوه بر این، دولت‌ها نیز توجه خود را به Web3 Gaming معطوف کرده‌اند. همکاری شرکت CARV با سازمان اقتصاد دیجیتال مالزی نشان می‌دهد که حتی اقتصادهای ملی Web3 Gaming را به‌عنوان یک فرصت پایدار و مقیاس‌پذیر در نظر گرفته‌اند.

بازیکنان آگاه‌تر از همیشه شده‌اند؛ بدشانسی برای آن‌هایی که فقط به فکر پول سریع بودند

امروز بازی‌ها به‌تدریج از مدل Play-to-Earn فاصله گرفته و به سمت مدل Play-and-Earn حرکت می‌کنند. اما این تحول تصادفی نیست— بلکه نتیجه‌ی یک واقعیت انکارناپذیر است: بازیکنان دیگر گول مدل‌های بی‌کیفیت را نمی‌خورند.

پیام بازیکنان واضح است: آن‌ها به دنبال سرگرمی هستند، نه طرح‌هایی که فقط هدفشان گرفتن پول از جیب آن‌هاست.

علاوه بر این، دیدگاه بازیکنان نسبت به دارایی‌های بلاکچینی نیز تغییر کرده است. دیگر فقط مالکیت دارایی کافی نیست، بلکه این دارایی‌ها باید کاربردی واقعی داشته باشند:

اسکین‌ها، شخصیت‌ها، و ابزارهای منحصربه‌فردی که تجربه‌ی بازی را بهبود می‌بخشند.

امکان جابجایی این دارایی‌ها بین بازی‌های مختلف.

قابلیت خریدوفروش با سایر بازیکنان.

پروژه‌هایی که نتوانند خود را با این نیازها وفق دهند، به احتمال زیاد بازیکنان خود را از دست خواهند داد.

این بار، قوانین بازی را بازیکنان تعیین می‌کنند

خبر خوب و بد در کنار هم:

خبر بد: بازی‌های Web3 همچنان در یک دوراهی قرار دارند. برخی از پروژه‌ها همچنان بین مدل‌های قدیمی و بی‌معنا و طراحی‌های نوآورانه گیر کرده‌اند.

خبر خوب: نشانه‌های پیشرفت واقعی دیده می‌شود.

در ۳ تا ۵ سال آینده، مسیر این صنعت به موفقیت بازی‌های موبایلی و کژوال (Casual) وابسته است که بتوانند بلاکچین را به‌طور نامحسوس و کاربردی ادغام کنند.

اگر دسترسی آسان، همکاری با بازی‌سازان معتبر Web2، حل مشکلات قانونی، و ارائه‌ی تجربه‌های واقعاً جذاب در اولویت قرار بگیرد، Web3 Gaming می‌تواند از یک چرخه‌ی شکست و تبلیغات توخالی به یک جایگزین واقعی برای بازی‌های کلاسیک Web2 تبدیل شود.