بیت‌کوین از سال ۲۰۲۰ عملکردی بسیار بهتر از معیارهای سنتی داشته و بیش از ۱۵۰۰ درصد رشد کرده، در حالی که طلا حدود ۱۱۵ درصد افزایش قیمت داشته و شاخص دلار آمریکا تقریباً ثابت مانده است.

این تفاوت در عملکرد دارایی‌ها بازتاب‌دهنده دوره‌ای از گسترش پولی، نگرانی‌های مداوم تورم و تغییر نگرش‌ها نسبت به دارایی‌های کمیاب و غیرملی است؛ در این شرایط سرمایه‌گذاران نهادی و دولت‌ها در حال بازنگری ذخایر و تخصیص پرتفوی‌های خود هستند.

قیمت بیت‌کوین از حدود ۷۷۰۰ دلار اوایل ۲۰۲۰ تا رکورد حدود ۱۲۳,۱۶۴ دلار امروز افزایش یافته است. این رشد بخشی به دلیل ضعف دلار و همچنین عرضه محصولات مبادله‌ای (ETF) در آمریکا است که ورود سرمایه‌گذاران نهادی را تسهیل کرده‌اند.

رشد بیت‌کوین از سال ۲۰۲۰

صندوق iShares Bitcoin Trust بلک‌راک بیش از ۷۰۰ هزار بیت‌کوین در اختیار دارد و دارایی‌های تحت مدیریت آن از ۸۸ میلیارد دلار فراتر رفته‌اند. دسترسی نهادی به این دارایی، کف قیمتی ایجاد می‌کند و نوسانات شدید ارزهای دیجیتال را کاهش می‌دهد.

در همین مدت، قیمت طلا نیز از حدود ۱۵۵۰ دلار برای هر اونس به بیش از ۳۳۰۰ دلار رسیده است، زیرا تنش‌های ژئوپلیتیکی و استراتژی‌های مقابله با تورم همچنان تقاضا برای دارایی‌های فیزیکی را حفظ کرده‌اند.

شاخص دلار در برابر ارزهای دیگر پس از نوسانات قابل توجه، نسبتاً ثابت باقی مانده اما قدرت خرید آن بین ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ حدود ۲۰ درصد کاهش یافته است.

مسیر به سوی ابر-بیت‌کوین‌شدن (Hyperbitcoinization)

عرضه محدود و غیرمتمرکز بیت‌کوین آن را به ابزاری برای سفته‌بازی و همچنین نوعی پوشش ریسک تبدیل کرده که سرمایه‌گذاران را به سمت دور شدن از ارزهای ملی سوق داده است.

شتاب رشد بیت‌کوین باعث شده بسیاری به نظریه ابر-بیت‌کوین‌شدن فکر کنند؛ جایی که بیت‌کوین جایگزین ارزهای فیات به عنوان ابزار اصلی معامله و ذخیره ارزش شود. هرچند این اتفاق در کوتاه‌مدت غیرمحتمل است، اما شرایط کنونی شبیه به شروع سقوط ارزهای فیات است.

بیت‌کوین اکنون یک دارایی کلان‌اقتصادی مشابه طلا است و نه جایگزین فوری دلار. چارچوب‌های قانونی، مالیات‌های الزامی برای تسویه فیات و ریسک رکود اقتصادی ذاتی سیستم‌های پولی با عرضه محدود، مانع اصلی جایگزینی کامل بیت‌کوین با ارزهای سنتی است.

با این حال، مؤسسات و دولت‌ها بیت‌کوین را وارد استراتژی‌های خزانه‌داری خود کرده‌اند. به گزارش CryptoSlate، امارات ابوظبی یک موقعیت ۴۳۹ میلیون دلاری در ETFهای بیت‌کوین اعلام کرده و در آمریکا، رئیس‌جمهور ترامپ دستور اجرایی برای ایجاد ذخیره استراتژیک بیت‌کوین را امضا کرده است که نشان از علاقه رسمی دولت‌ها به این ارز دیجیتال دارد.

پیچیدگی‌های پیش رو و وضعیت فعلی

سیاست‌های تجاری آمریکا در ۲۰۲۵ با اعمال تعرفه‌ها روی شرکای عمده تجاری، فشارهای تورمی را افزایش داده و شاخص دلار را حدود ۱۰ درصد کاهش داده است. مدیرعامل بلک‌راک، لری فینک، هشدار داده کسری‌های مالی پایدار و ریسک کاهش ارزش دلار ممکن است دارایی‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین را به جایگزینی جذاب تبدیل کند. این دیدگاه از بخش‌هایی از نظام مالی نشأت می‌گیرد که بیت‌کوین را در حال تغییر نقش از دارایی سفته‌بازی به ذخیره استراتژیک می‌دانند.

در حال حاضر، کل بدهی آمریکا به ۳۷ تریلیون دلار رسیده و دلار در موقعیتی حساس قرار دارد.

اما همزمان با رشد چشمگیر پذیرش نهادی، فعالیت‌های مردمی اندکی کاهش یافته است. حجم تراکنش‌های روزانه در زنجیره چند بار در ۲۰۲۵ به بالای ۵۰۰ هزار انتقال رسیده، اما ظرفیت شبکه لایتنینگ از میانه ۲۰۲۲ ثابت حدود ۵۰۰۰ بیت‌کوین مانده است.

ظرفیت شبکه لایتنینگ بیت‌کوین

در ماه‌های اخیر ظرفیت شبکه لایتنینگ به حدود ۴۳۰۰ بیت‌کوین کاهش یافته است. هرچند لایتنینگ تنها روش ارزان انتقال بیت‌کوین در زنجیره نیست و نسخه‌های مختلف بیت‌کوین بسته‌بندی‌شده (wrapped) در لایه‌های مختلف فعال هستند.

انتقال‌های زیر ۱۰۰۰ دلار بیش از نیمی از حجم کل تراکنش‌های زنجیره‌ای بیت‌کوین را تشکیل می‌دهد که نشان‌دهنده تسویه حساب همتا به همتا و نه تمرکز در صرافی‌هاست.

چشم‌انداز آینده بیت‌کوین

این داده‌ها همراه با ورود سرمایه ETFها، پذیرش در خزانه‌داری شرکت‌ها، تخصیص ابوظبی و دستور ذخیره استراتژیک آمریکا، تصویری از مراحل اولیه ابر-بیت‌کوین‌شدن ترسیم می‌کند: کاهش ارزش پول فیات، افزایش قیمت بیت‌کوین و شروع مهاجرت معاملات روزمره به شبکه‌ای جایگزین.

اگر ظرفیت شبکه لایتنینگ و لایه‌های دیگر بیشتر شود، پایه‌های پذیرش گسترده تراکنشی فراهم می‌شود و نقش بیت‌کوین از پوشش ریسک ترازنامه به پول قابل استفاده تبدیل خواهد شد.

این گذار در حال انجام است، اما تمرکز فعلی بیشتر روی خرید بیت‌کوین است تا استفاده از آن به عنوان ابزاری تکنولوژیک برای تحول مالی سنتی.

با این حال شاید این همان چیزی است که الان نیاز داریم؛ اگر دنیای شرکت‌ها بیت‌کوین را به عنوان ذخیره ارزش بپذیرد، تبدیل آن به سود از طریق کانال‌های لایتنینگ یا استیکینگ برای تأمین امنیت سایر بلاک‌چین‌ها، پیشنهاد جذابی خواهد بود.

تعداد نودهای کانال‌های شبکه لایتنینگ در سطح جهانی

از اینجا به بعد، استفاده از بیت‌کوین برای تأمین زیرساخت‌های حیاتی و ساختن پشته‌های فناوری حول سرویس ثبت زمان جهانی غیرقابل تغییر بیت‌کوین، گام منطقی بعدی خواهد بود.

در این مرحله، بیت‌کوین نه تنها بهترین ذخیره ارزش بلکه محرک امنیت و یکپارچگی این ارزش در جهان دیجیتال خواهد بود.