جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) در ماه جاری، طرحی برای توکن‌سازی بیش از ۱٬۷۰۰ هکتار زمین بر بستر سولانا را پیش می‌برد؛ ابتکاری که اکنون درگیر یک میم‌کوین بحث‌برانگیز، حاکمیتی مبهم، و اتهاماتی درباره ویدیوهای جعلی شده است.

آنچه در ابتدا به‌عنوان یک «توسعه مبتنی بر کریپتو» تحت هدایت دولت آغاز شد، اکنون به یکی از پیچیده‌ترین داستان‌های بلاک‌چینی سال تبدیل شده است.

میم‌کوینی که روایت را بلعید

در مرکز این طوفان، میم‌کوین CAR قرار دارد؛ توکنی که در فوریه در سایت Pump.fun عرضه شد و توسط رئیس‌جمهور آفریقای مرکزی، فاوستین-آرشانژ توادرا، به‌عنوان نمادی از اتحاد ملی و احیای اقتصادی معرفی گردید. این توکن با یک ویدیوی پرزرق‌وبرق -که گفته می‌شود خود توادرا در آن حضور دارد- و با هدف استفاده از پویایی میم‌ها برای اثرگذاری واقعی وارد صحنه شد.

اما مشکلات به‌سرعت نمایان شدند. حساب رسمی تبلیغاتی توکن ظرف ۴۸ ساعت مسدود شد. منابع فارسی‌زبان در حوزه کریپتو، صحت ویدیو را زیر سؤال برده و آن را تولیدشده با هوش مصنوعی دانستند. تحلیلگران آن‌چینی مانند Coffeezilla فاش کردند که بیش از ۷۶٪ از عرضه توکن، تنها در اختیار ۴ کیف پول است.

سوابق دامنه نشان می‌دهد که وب‌سایت پروژه تنها چند روز پیش از راه‌اندازی ثبت شده بود. تاکنون هیچ فرمان رسمی یا سند قانونی منتشرشده‌ای نیز ارائه نشده است.

به بیان دیگر، تازه‌ترین آزمایش رمزنگاری دولت در هاله‌ای از محتوای ویروسی و ادعاهای غیرقابل‌تأیید در حال اجراست.

آمار توکن در برابر اقتصاد ملی

در زمان نگارش این گزارش، قیمت CAR برابر با ۰.۰۵۶ دلار است؛ کاهشی ۳۲ درصدی در روز، اما افزایشی بیش از ۳۰۰ درصدی نسبت به ماه گذشته. ارزش بازار آن حدود ۵۶ میلیون دلار است و عرضه کل تقریباً ۱ میلیارد توکن می‌باشد.

این رقم، نسبت به فوریه که توکن به‌طور موقت به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار رسید (معادل حدود ۲۰٪ از تولید ناخالص داخلی کل کشور)، به‌شدت کاهش یافته است. حجم معاملات ۲۴ ساعته نیز معادل ۱.۲۸ میلیون دلار است و ارزش بازار کامل رقیق‌شده حدود ۵۶.۴ میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

دولت اکنون اعلام کرده است که این میم‌کوین تنها روش پرداخت برای خرید زمین‌های توکن‌سازی‌شده‌ای خواهد بود که قرار است در ۲۱ ژوئن عرضه شوند.

این زمین‌ها -به مساحت ۱٬۷۰۰ هکتار- در غرب بانگوئی و در نزدیکی روستای Bossongo واقع شده‌اند و به‌صورت NFT بر بستر سولانا عرضه خواهند شد. اما جزئیات این طرح همچنان اندک‌اند: نه رابط کاربری تأییدشده‌ای معرفی شده، نه قراردادهای هوشمند منتشر شده‌اند و نه ارتباطی با سامانه ثبت رسمی زمین اعلام گردیده است.

سراب کریپتویی یا نقطه عطف RWA؟

در ظاهر، این طرح می‌تواند به‌عنوان نقطه عطفی در توکن‌سازی در سطح حاکمیتی محسوب شود. فروش پیش‌رو به‌صورت تلویحی به قانون توکن‌سازی منابع طبیعی و آیین‌نامه معدن ۲۰۲۳ کشور متصل شده که ممکن است به حقوق معدنی مربوط باشد. اگر این پروژه شفاف اجرا شود، نخستین باری خواهد بود که دولتی زمین واقعی را با استفاده از یک دارایی بومی بلاک‌چین بر بستر یک شبکه عمومی به فروش می‌رساند.

اما بدون مستندات حقوقی، چارچوب‌های نظارتی، یا نظارت وزارتی، مشروعیت این فروش زیر سؤال رفته است. هیچ‌ نهاد داخلی یا بین‌المللی‌ای این عرضه را تأیید نکرده است. تلاش‌های پیشین مانند «Sango Coin» در سال ۲۰۲۳ نیز با ادعاهای جسورانه اما بدون پیگیری، در سکوت شکست خوردند.

استراتژی رمزنگاری توادرا؟

تمامی پروژه از طریق حساب رسمی توادرا در X (توییتر سابق) به آدرس @FA_Touadera تبلیغ شده است؛ جایی که نخستین ویدیو و به‌روزرسانی‌های توکن منتشر شده‌اند. در یکی از پست‌ها وعده داده شده که ۵۰٬۰۰۰ دلار از درآمد CAR صرف بازسازی یک مدرسه خواهد شد، اما هیچ تراکنش کیف پول یا گزارشی از هزینه‌کرد ارائه نشده است.

توادرا در تاریخ ۷ ژوئن نوشت:

«در ۲۱ ژوئن، جمهوری آفریقای مرکزی گامی جسورانه به‌سوی آینده برمی‌دارد.
زمین توکن‌سازی‌شده در Bossongo از طریق $CAR بر بستر @solana برای همه در دسترس خواهد بود.
این فقط نوآوری نیست؛ بلکه شمول، حاکمیت و فرصت است.»

با این حال، تا این لحظه نه متولی رسمی‌ای برای خزانه توکن معرفی شده، نه چارچوبی برای حل اختلافات بر سر مالکیت زمین ارائه شده و نه انجمنی عمومی برای داوری وجود دارد. بااین‌حال، روایت همچنان در حال شکل‌گیری است؛ ترکیبی از پست‌های رئیس‌جمهور، نوسانات آن‌چینی و گفت‌وگوهای کریپتویی در توییتر.

وب‌سایت رسمی توکن اطلاعات محدودی دارد و بسیاری از بخش‌ها همچنان با برچسب «به‌زودی منتشر می‌شود» نمایش داده می‌شوند.

افزایش تردیدها

تحلیلگران و ناظران، شباهت‌های قابل‌توجهی بین $CAR و دیگر میم‌کوین‌ها مانند TRUMP مشاهده کرده‌اند؛ از جمله در ساختار راه‌اندازی و فعالیت کیف‌پول‌های داخلی. ابزارهای شناسایی ویدیوی جعلی نیز ویدیوی اولیه را «احتمالاً مصنوعی» ارزیابی کرده‌اند.

با وجود این، نقش سولانا از نظر فنی تأییدشده است: تمام فعالیت‌های معاملاتی از طریق DEXهای مبتنی بر سولانا انجام می‌شوند و زیرساخت توکن و NFT به‌صورت بومی روی این شبکه در حال توسعه است. برای سولانا، این پروژه یک پیروزی عجیب به‌شمار می‌رود: استفاده‌ای در سطح حاکمیتی که یا نقطه عطفی ژئوپولیتیکی است، یا میدان مین حیثیتی.

آزمون ۲۱ ژوئن

واضح است که آخرین ورود جمهوری آفریقای مرکزی به فضای کریپتو دیگر صرفاً یک تیتر عجیب نیست؛ بلکه یک مطالعه زنده در زمینه کسب درآمد از میم‌کوین، سیاست‌های رمزنگاری در دولت‌های نوظهور، و محدودیت‌های مشروعیت وب۳ است.

فروش زمین در ۲۱ ژوئن یک آزمون تعیین‌کننده خواهد بود. اگر زمین واقعی به‌صورت شفاف فروخته شده و درآمد آن صرف توسعه محلی شود، آفریقای مرکزی می‌تواند الگویی نوین برای توکن‌سازی دارایی‌های واقعی توسط دولت‌ها (RWA) ارائه دهد.

اما اگر این فروش به یک پروژه توخالی تبدیل شود -یا بدتر از آن، به یک کلاه‌برداری سازمان‌یافته ختم شود- ممکن است نام این کشور در لیست بدنام‌ترین آزمایش‌های دولتی کریپتو ثبت شود.

مخاطرات برای CAR و دنیای کریپتو

این نخستین تلاش جمهوری آفریقای مرکزی در حوزه کریپتو نیست. این کشور در سال ۲۰۲۲، بیت‌کوین را به‌عنوان پول قانونی پذیرفت و پروژه «Sango Coin» را به‌عنوان توکن زنجیره جانبی بیت‌کوین برای توکن‌سازی منابع طبیعی راه‌اندازی کرد. اما آن پروژه، به‌دلیل نگرانی‌های حکمرانی و استقبال پایین بین‌المللی، ناکام ماند.

طرح کنونی سعی کرده از اشتباهات گذشته بیاموزد؛ با جدا شدن از بیت‌کوین، تمرکز بر کاربرد توکن و بهره‌گیری از جامعه توسعه‌دهندگان سولانا.

این آزمایش بر یک سؤال عملی استوار است: آیا کریپتو می‌تواند حکمرانی بهتر زمین را در مناطقی که ثبت‌های سنتی فاسد، مبهم و ناکارآمد هستند، ارائه دهد؟

آفریقای مرکزی در رتبه ۱۷۱ از ۱۸۰ در شاخص فساد سازمان شفافیت بین‌الملل قرار دارد و برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی در بخش معدن، همواره با چالش مواجه بوده است؛ بخشی که اغلب متهم به تسلط گروه‌های مسلح و مزدوران خارجی -از جمله گروه واگنر- است.

توکن‌سازی به‌صورت تئوریک می‌تواند شفافیت رادیکال ایجاد کند: سوابق تغییرناپذیر، مالکیت قابل ردیابی، و تراکنش‌هایی مبتنی بر قراردادهای هوشمند.

اما پرسش‌های حل‌نشده‌ای نیز باقی می‌ماند: آیا دارندگان NFT واقعاً مالک قانونی زمین خواهند بود یا صرفاً مدعیان نمادین؟ چگونه اختلافات حل‌وفصل خواهد شد؟ آیا سرمایه‌گذاران خارجی تحت قوانین داخلی محافظت خواهند شد یا خارجی؟