شرکت Blockstream زبان قرارداد هوشمند Simplicity را در شبکه Liquid راه‌اندازی کرد و برای نخستین‌بار امکان برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند بر بستر زیرساخت بیت‌کوین را فراهم ساخت.

طبق اطلاعیه منتشرشده در تاریخ ۳۱ ژوئیه، ایده Simplicity نخستین بار در سال ۲۰۱۷ توسط پژوهشگر راسل اُکانر مطرح شد. این زبان برنامه‌نویسی با هدف ایجاد سیستمی از صفر طراحی شده که از Bitcoin Script قدرتمندتر است اما نسبت به زبان‌های عمومی مثل Solidity یا Rust ساده‌تر، ایمن‌تر و کنترل‌شده‌تر است.

با راه‌اندازی Simplicity، توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های مالی جدیدی روی زیرساخت بیت‌کوین طراحی کنند.

زبانی محدود اما قابل پیش‌بینی

برخلاف زبان‌هایی مثل Solidity یا Rust، Simplicity تورینگ‌کامل نیست؛ یعنی نمی‌تواند هر محاسبه دلخواهی را انجام دهد.

برنامه‌های نوشته‌شده در این زبان دارای توابع محدود و بدون حلقه‌های بی‌نهایت هستند، همچنین از وضعیت‌های متغیر سراسری (global mutable state) دوری می‌کنند. این محدودیت‌ها عمداً اعمال شده‌اند تا بتوان هر مسیر اجرای کد و هزینه کارمزد آن را از پیش تحلیل و پیش‌بینی کرد.

این طراحی به اعتبارسنجی رسمی کدها، امنیت بیشتر، و اجرای سریع‌تر از طریق مکانیزم‌های بهینه‌سازی‌شده به نام "jets" کمک می‌کند. هدف نهایی، رفتار کاملاً قابل‌پیش‌بینی برای قراردادهایی است که ارزش واقعی را مدیریت می‌کنند، نه محاسبات باز و پیچیده‌ای که ممکن است باگ‌ها یا نقاط مبهم در آن‌ها پنهان شده باشد.

قابلیت Simplicity فعلاً در مرحله آلفا روی شبکه Liquid فعال شده و Blockstream از آن به‌عنوان پله‌ای واقع‌گرایانه برای توسعه گسترده‌تر یاد کرده است.

نیاز رو به رشد برای قراردادهای بیت‌کوینی

در این اطلاعیه آمده که با گسترش پذیرش جهانی بیت‌کوین، نیاز به قراردادهای هوشمند بر بستر آن نیز رو به افزایش است. شبکه Liquid تلاش می‌کند محیطی حرفه‌ای و امن برای اجرای قراردادهای تأییدشده و با سطح اطمینان بالا فراهم کند.

Blockstream اشاره کرده که Simplicity می‌تواند مکانیسم‌هایی مانند قراردادهای محدودکننده (covenants)، کیف‌پول‌های محافظتی (vaults)، و سیستم‌های نمایندگی (delegation) برای کنترل‌های شرکتی را امکان‌پذیر کند.

در نتیجه، این زبان می‌تواند پایه‌گذار ابزارهای بازار مانند مشتقات تسویه‌نقدی، کیف‌پول‌های مشترک، و حتی منطق تبادل رمزارز بدون نیاز به توکن‌های بومی پلتفرم باشد.

زبان سطح بالا برای توسعه‌ آسان‌تر

از آنجا که Simplicity به‌صورت ذاتی یک زبان سطح پایین است، Blockstream نسخه‌ای سطح بالا و مشابه با زبان Rust را نیز ارائه کرده که قبلاً با نام Simfony شناخته می‌شد اما اکنون با نام SimplicityHL منتشر شده است.

توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از این زبان جدید، قراردادهایی خوانا و کاربردی بنویسند که در نهایت به کد اصلی Simplicity ترجمه می‌شود.

در نقشه راه این پروژه آمده که گام بعدی، فعال‌سازی Simplicity روی شبکه آزمایشی بیت‌کوین (testnet) است. هدف این است که تجربه‌گیری و آزمایش‌ها خارج از شبکه اصلی انجام شود تا مسیر به‌سمت قراردادهای هوشمند قابل تأیید، کنترل‌شده و ایمن هدایت شود.