ظرفیت شبکه لایتنینگ بیت‌کوین از بیش از ۵,۴۰۰ بیت‌کوین در اواخر سال ۲۰۲۳ به حدود ۴,۲۰۰ بیت‌کوین تا آگوست ۲۰۲۵ کاهش یافته است، که تقریبا معادل ۲۰ درصد افت است، طبق داده‌های mempool.space. هرچند این اعداد خام نشان‌دهنده انقباض هستند، تحلیلگران و توسعه‌دهندگان معتقدند این تغییر بیشتر بازتابی از تحولات ساختاری در مسیر‌یابی و طراحی پروتکل است تا کاهش در پذیرش شبکه.

ظرفیت در برابر استفاده لایتنینگ

ظرفیت شبکه به مجموع بیت‌کوین‌های قفل‌شده در کانال‌های پرداخت عمومی گفته می‌شود، کانال‌هایی که گرافی را تشکیل می‌دهند که برای مسیریابی تراکنش‌های همتا به همتا استفاده می‌شود.

گزارش لایتنینگ ۲۰۲۳ شرکت River توضیح می‌دهد که این عدد شامل کانال‌های خصوصی، جریان‌های امانتی یا پرداخت‌های مسیر‌یابی چندگانه نمی‌شود. همان گزارش نشان داد که با وجود رشد متوسط ظرفیت، پرداخت‌های مسیر‌یابی‌شده در لایتنینگ بین آگوست ۲۰۲۱ تا آگوست ۲۰۲۳ بیش از ۱,۲۰۰ درصد افزایش یافته‌اند.

ادغام لایتنینگ در کوین‌بیس در سال ۲۰۲۴ باعث افزایش حجم تراکنش‌ها شد. تا میانه ۲۰۲۵، شرکت Lightspark گزارش داد که حدود ۱۵ درصد برداشت‌های بیت‌کوین در این پلتفرم از طریق لایتنینگ انجام می‌شود.

CoinGate، پردازنده پرداخت‌های کریپتو در اروپا، نیز گزارش کرده که سهم بیت‌کوین در پرداخت‌های کریپتو پلتفرم خود در ۲۰۲۵ دوباره غالب شده است، که بخشی از این رشد را به استفاده بیشتر از شبکه‌های لایه دوم مثل لایتنینگ نسبت می‌دهد. در گزارش سه‌ماهه ۲۰۲۴، CoinGate اعلام کرد که لایتنینگ بیش از ۱۶ درصد از کل سفارش‌های بیت‌کوین را تشکیل داده است، که دو سال پیش حدود ۶.۵ درصد بود.

کاهش ظرفیت عمومی همزمان با کاهش تعداد نودها و کانال‌های عمومی است که از سال ۲۰۲۲ به طور مداوم ادامه داشته، طبق داده‌های mempool.space.

ظرفیت شبکه لایتنینگ (منبع: mempool.space)

دلیل کاهش ظرفیت عمومی

توسعه‌دهندگان این روند را تا حدی به تمرکز مسیر‌یابی از طریق نودهای مرکزی بهتر مدیریت شده و استفاده از بهبودهایی مانند channel splicing نسبت می‌دهند. این قابلیت به کیف‌پول‌ها اجازه می‌دهد بدون نیاز به تراکنش درون‌زنجیره‌ای، اندازه کانال‌ها را تغییر دهند که نیاز به ایجاد کانال‌های جدید را کاهش داده و استفاده بهینه‌تر از نقدینگی را ممکن می‌کند.

توسعه‌های جدید در شبکه لایتنینگ

اگرچه گراف عمومی ممکن است کوچکتر به نظر برسد، تحولات اخیر می‌تواند دامنه کاربردهای شبکه را افزایش دهد. در ژانویه ۲۰۲۵، تتر اعلام کرد که توکن USDt را از طریق لایتنینگ و با همکاری Lightning Labs روی Taproot Assets عرضه می‌کند.

این امکان را فراهم می‌کند که پرداخت‌ها به دلار و حواله‌های با پشتوانه استیبل‌کوین روی شبکه انجام شود، بدون اینکه نیاز به قفل شدن بیت‌کوین در کانال‌ها باشد و عملاً استفاده از شبکه را از معیارهای ظرفیت بیت‌کوینی مستقل می‌کند. مدیرعامل Lightning Labs، الیزابت استارک، گفت این ادغام امنیت بیت‌کوین را با سرعت و مقیاس‌پذیری لایتنینگ ترکیب می‌کند.

از نظر ساختاری، توسعه‌دهندگان به مشکلاتی مانند اطمینان‌پذیری پرداخت‌ها و سلامت کانال‌ها می‌پردازند. تحقیقات روی حملات جَممینگ (jam attacks) و آسیب‌پذیری‌های تعویض چرخه ادامه دارد، در حالی که ویژگی‌هایی مانند BOLT12 Offers و ابزارهای خودکارسازی نقدینگی، لایتنینگ را برای استفاده تجاری مقاوم‌تر می‌کنند.

همچنین شاهد گسترش لایه‌های برنامه‌ای هستیم که از پروتکل لایتنینگ استفاده می‌کنند. نمونه‌ای از این‌ها L402 است، یک استاندارد که امکان پرداخت به‌ازای درخواست (pay-per-request) با استفاده از احراز هویت و میکروپرداخت‌های بومی لایتنینگ را فراهم می‌کند و در پروژه‌های هوش مصنوعی مانند LangChainBitcoin اجرا شده است.

این طراحی به عامل‌های خودکار اجازه می‌دهد به‌ازای هر پاسخ یا فراخوان API پرداخت کنند بدون نیاز به حساب‌های فیات یا کلیدهای ثابت، و یک جریان پرداخت ماشین به ماشین جدید ارائه می‌دهد که برای رشد نیاز به افزایش ظرفیت ندارد.

این تغییرات در پروتکل و کاربردها نشان می‌دهد که چرا صرفاً نگاه کردن به ظرفیت عمومی ممکن است معیار کاملی برای مسیر پذیرش شبکه نباشد.

توسعه‌دهندگان می‌گویند تحول فعلی لایتنینگ بیشتر درباره افزایش بهره‌وری هر ساتوشی در گردش است تا رشد نقدینگی قابل مشاهده.

اگرچه نمودار ظرفیت عمومی نزولی است، شاخص‌های اساسی درباره استفاده، ادغام و پیشرفت فنی داستان متفاوتی را روایت می‌کنند.